DocTalks-interview met regisseur Tamar van den Dop

'We moeten af van de verkramping in het gesprek over seksscènes'

VPRO

Hoe is het voor acteurs om een seksscène te spelen? In de documentaire 'Mag ik je aanraken?' vraagt actrice en regisseur Tamar van den Dop haar collega's naar hun ervaringen. Sophie Derkzen gaat in gesprek met Van den Dop over haar film.

Ongemak en humor

In Mag ik je aanraken? kijken bekende Nederlandse acteurs een eigen vrijscène terug. De scène zelf komt niet in beeld, maar de directe reactie van de acteurs wel.

Tamar van den Dop: 'Ik wilde de vrijscènes niet nogmaals in de film, want dan ging ik dat lichaam weer exploiteren. Ik wilde juist hun blik op hun eigen lichaam en die tijd vangen. Het mooiste vind ik om te laten zien wat dat spelen allemaal met iemand doet.'

Van den Dop vertelt hoe zij de scènes als aanleiding gebruikt voor een gesprek over verschilllende thema's.

Ze ziet zelf veel positieve verandering, maar als kind van de jaren zeventig ervaart ze ook een soort verkramping rondom het gesprek. "Daarom wilde ik met jonge en oude acteurs een soort waaier in de tijd tonen van hoe we omgaan met seksisme, gender en racisme. De gesprekken zijn soms ongemakkelijk, maar er zit ook veel humor in.'

Tekst loopt door onder afbeelding

Still uit 'Mag ik je aanraken?'

Het privilege van de ervaren acteur

Dat Tamar van den Dop zelf ook actrice is, gaf haar bij het maken van deze documentaire naar eigen zeggen 'een enorm voordeel'.

'Ik weet waar de acteurs het over hebben en ik kon tijdens de interviews zelf ook anekdotes vertellen. Hoe het is om je badjas op de set uit te doen of te moeten tongzoenen. En of je vooraf vraagt of je mét of zonder tong zoent. Ik vond het heel interessant om te horen wat mijn collega's wel en niet durven te vragen of te doen. Ook van de jonge generatie. Ik ben me bewust van het priviliege dat je hebt als ervaren acteur om makkelijker "nee" te zeggen.'

Daarnaast neemt de regisseur deze ervaringen ook mee in haar eigen toekomstige werk, zowel als acteur als als regisseur. 'Door het horen van al die ervaringen voel je je als acteur gesteund om de volgende keer ook je stem te laten horen. Die verkramping om over seksscènes te praten moet eraf en dat gebeurt door er een gesprek over te hebben. Een intimiteitscoördinator kan dat heel concreet maken door vragen te stellen aan acteur en regisseur.'

Tekst loopt door onder afbeelding

Still uit 'Mag ik je aanraken?'

Angst voor deep fake-video's en pornosites

In de documentaire constateert Tamar van den Dop ook een terughoudendheid bij acteurs om intieme scènes te doen. Vanwege de angst om zelf grensoverschrijdend gedrag te vertonen of om op een pornosite te belanden.

Tamar van den Dop: 'De drempel wordt steeds hoger. Er wordt vaak gezegd dat het niet te voorkomen is dat iemand op een pornosite belandt, maar daar moet hoognodig een gesprek over gevoerd worden. Door die angst begrenzen we onze artistieke vrijheid.'

Daarnaast refereert Van den Dop aan de ontwikkelingen op het gebied van deep fake, software waarmee neppe video's gemaakt kunnen worden van bestaand beeld.

Van den Dop: 'Waarom hebben we het daar niet over? We moeten niet alleen met acteurs hierover praten, maar ook met producenten en de overheid. Die moeten beseffen dat als we dit maar toelaten, dat dat invloed heeft op de inhoud en vorm van onze seksscènes. Ik weet niet of we het aan banden kunnen leggen, maar laten we het erover hebben.'

Interview: Sophie Derkzen
Regie en redactie: Kim Brand
Camera: Jelle Dijkstra
Geluid: Jillis Schriel
Montage: Frithjohf Kalf
Productie: Casper Boon
Eindredactie: Annica Peeters

Meer DocTalks-afleveringen: