Met Makers van Morgen programmeert 2Doc.nl al vijf jaar de boeiendste debuutfilms van beginnende documentairemakers. Tijd om eens terug te blikken! 2Doc.nl spreekt vijf oud-Makers van Morgen over het leven na 2Doc en hun bestaan als documentairemaker. Hoe is het met Vincent Boy Kars, Cassandra Offenberg, Ramon Hoogerhuis, Sam Peeters en Esmee van Loon?

Vincent Boy Kars over Makers van Morgen

'Vroeger was ik angstloos'

Filmmaker Vincent Boy Kars brak na zijn Makers van Morgen-films Sophie en Helene en My First Porn film met Independent Boy door bij het grote publiek. Zijn nieuwste film Drama Girl draaide vijf dagen in de bioscopen totdat die moesten sluiten vanwege de coronacrisis. Hoe kijkt hij nu terug op zijn eerste films? 2Doc spreekt met de regisseur.

Hoe kijk je nu terug op je eerste film, Sophie en Helene?
‘Ik probeer vaak terug te denken aan de tijd van dat filmproces. Ik was totaal niet bezig met de buitenwereld: ik was angstloos en ging puur uit interesse en experiment tewerk. Ik merk dat ik het steeds lastiger vind om datzelfde gevoel nu te bereiken. Bij Drama Girl werkte ik voor het eerst met een filmplan, een budget en een grote crew. Het is fantastisch om met meer mensen aan een film te kunnen werken, al komt er wel een grotere druk en meer verwachtingen bij kijken. Ik merk dat ik daardoor steeds onzekerder word. Daarom moet ik nog meer vasthouden aan mijn intrinsieke motivatie.

Als je nu terugkijkt op je eerste film, zou je iets anders hebben gedaan?
‘Nee, ik probeer bij geen enkele film zo te denken. Als het goed is doe je op dat moment alles wat je kan. Zolang je maar in het diepe springt en niet for safe gaat, is het eindresultaat het beste wat je kan behalen.’

Lees hieronder meer...

© Halal

Met Independent Boy en Drama Girl heb je jouw stijl en manier van films maken vastgehouden, zo niet versterkt. Hoe heb je daarvoor gezorgd?
‘Ik was bij mijn eerste film toevallig in de tussenvorm beland tussen documentaire, fictie en televisie. Ik wilde daarna, bij mijn tweede docu, een film maken over porno, maar ik voelde er niets voor om een informatieve blik te geven over die industrie. Daarom koos ik ervoor om personages opdrachten geven. Ik plaats nog steeds echte mensen in mijn wereld, omdat ik daarmee controle heb, maar ook spanning: ik heb aan het begin van een draaidag geen idee hoe een dag loopt. Omdat ik het zelf initieer, ben ik een onderdeel van de film. Eerst zette ik mijzelf op de achtergrond, maar sinds Independent Boy besloot ik mijzelf nog meer te betrekken in mijn films. Een film verbeeldt altijd de invalshoek en gedachte van de maker achter de lens, ongeacht het onderwerp. Ik probeer dat niet te verbergen, maar juist te benadrukken.’

Hoe was het om Maker van Morgen te worden?
‘Sophie & Helene was de eerste film waar ik blij mee was. In plaats van het op de plank laten liggen heb ik het opgestuurd. Ik weet dat moment nog heel goed. Voor het eerst keken mensen van buiten mijn eigen omgeving naar mijn film. Het idee dat mijn films interessant zijn voor andere mensen gaf me veel zelfvertrouwen. Ik was niet blij met het beeld, ik heb geen Color Grading gedaan, de audio is net verstaanbaar: maar de intentie was goed. Dat is het allerbelangrijkste. Je eerste film hoeft geen technisch hoogstandje te zijn.’

Waar ben je nu mee bezig?
'Na Independent Boy en Drama Girl ben ik nu bezig met deel drie van mijn trilogie over de volwassenwording van de millennial. Deze film gaat over een toekomstinspectie en ik ben nu bezig met het schrijfproces. Dat kwam coronatechnisch goed uit; ik was sowieso al van plan om in quarantaine te gaan.'

Drama Girl wordt op 30 september uitgezonden bij de VPRO op NPO 2.

Films van Vincent Boy Kars

    • Cassandra Offenberg over 'Het jonge sprookje'

    ‘Het blijft lastig om alle ballen in de lucht te houden’

    Regisseur Cassandra Offenberg zoekt graag het vormexperiment op. Zo ook in haar afstudeerdocumentaire Het jonge sprookje; hierin doorkruisen fictie en documentaire elkaar op een kleurrijke manier. De docu gaat over de magie van het jong zijn, maar tegelijkertijd ook over de angst voor het eindige.

    Inmiddels heeft Cassandra Offenberg meerdere films op haar naam staan; de ZappDocs Champ en Koplopers x Stefania en Short Trip die binnenkort draait op het NFF én op de longlist voor het Gouden Kalf staat. 2Doc.nl spreekt haar over het leven na de kunstacademie.

    Hoe kijk je terug op Het jonge sprookje?
    ‘Laatst heb ik de film nog eens bekeken en ik ben er nog steeds blij mee. Al vind ik bepaalde regiekeuzes nu wel vreemd, maar tegelijkertijd ben ik blij dat ik het toen zo heb kunnen maken. Ik borduur nog steeds door op de stijl die ik destijds heb ontwikkeld.’

    Hoe was het om maker van morgen te worden?
    ‘Heel leuk! Ik vond het tof dat ik geïnterviewd werd. Ook ben ik er heel blij mee dat de film online te zien is en dat er een mogelijkheid is om ook zonder de omroepen je film op een groter platform te krijgen.’

    Lees hieronder meer...

    © Cassandra Offenberg

    Hoe is het om het werkveld in te gaan als beginnende maker?
    ‘Heel lastig. Ik won de wildcard met Het jonge sprookje waardoor ik geld had om een nieuwe documentaire te maken, maar wat ga je dan maken? Ik had nog nooit met een producent gepraat en had geen idee hoe het werkveld in elkaar stak. Daarom heb ik een coachingstraject van de Dutch Directors Guild gevolgd waarbij ik werd begeleid door Boudewijn Koole (regisseur Kauwboy, red.). Dat heeft me heel erg geholpen om op dat moment keuzes te maken.’

    Waar ben je nu mee bezig?
    ‘Op het moment liggen er verschillende filmplannen op de plank, maar ik moet nog kiezen welke het gaat worden. Waar ik zeker wat mee wil gaan doen is een film over jongeren die niet jong kunnen zijn om verschillende redenen. Verder doe ik ook commerciële klussen om stabiliteit te creëren. Toch blijft het lastig om alle ballen in de lucht te houden en tegelijkertijd ook te bepalen wat echt belangrijk is en waar je op moet inzetten.’

    Heb je tips voor beginnende makers?
    ‘Maak iets wat je echt wilt maken. Wat ik heb geleerd is dat je vooral snel aan de research moet beginnen, want ik bleef altijd veel te lang hangen in het schrijven van een plan en dan bleek uiteindelijk dat het helemaal niet kon wat ik had bedacht of dat de werkelijkheid zelfs veel interessanter was dan ik had kunnen bedenken. En als je een beginnende maker bent en niet goed weet waar je moet beginnen, zoek dan uit welke fondsen en trajecten er allemaal zijn. Ik heb veel gehad aan het mentortraject van DDG en aan het IDFA Kids & Docs-traject. Zo ontmoet je mensen uit het werkveld en kom je verder.’

    Films van Cassandra Offenberg

    • Esmée van Loon blikt terug op 'Ma'MaQueen'

    ‘Het rauwe en onafgewerkte heeft soms ook z'n charme’

    In 2017 maakte regisseur Esmée van Loon een rauw portret van modeontwerper en dragqueen Dennis Bijleveld. Ze begon blind aan die documentaire, zonder filmplan of verhaalstructuur. Zou ze dat nu weer doen? 2Doc.nl spreekt met de filmmaker.

    Hoe kijk je nu terug op je film?
    ‘Door Ma’MaQueen kwam ik erachter dat ik verder wil met het maken van documentaires. Ik begon blind aan de film: ik had bijvoorbeeld geen verhaalstructuur uitgetypt. We dronken kopjes thee en nam een camera mee. Toen begon ik met filmen. Pas bij het montageproces, waarbij ik samen met mijn editor alle beelden bekeek, ontrafelde het verhaal zich langzaamaan. Het is een project waar ik superveel van heb geleerd. Ik ben erachter gekomen wat wel en niet prettig werkt. Dat was heel waardevol.’

    Dat lijkt me een spannende manier van films maken.
    ‘Bij mijn afstudeerfilm, Dubbel geluk, heb ik het ook heel anders aangepakt. Terwijl ik bij Ma’MaQueen alles zelf filmde, werkte ik hier samen met een geluids- en cameraman. Dat vond ik minder stressvol, ik hoefde nu vooral over het verhaal na te denken. Ik werkte ook vooraf een filmplan uit. Daardoor werd het een andere film: minder spontaan en iets meer gepolijst.’

    Lees hieronder meer...

    © Esmee van Loon

    Welke manier van maken bevalt jou meer?
    ‘Als ik nu een film maak, ben ik al gauw een half jaar aan het schrijven en moet ik lang wachten op een subsidieaanvraag. Het is de vraag of de hoofdpersoon daarna nog wel beschikbaar is. Ma’MaQueen voelde rauw en niet gepolijst. Maar dat heeft ook zo z’n charme. Soms mis ik dat een beetje. Ik merk dat het steeds moeilijker wordt om er open in te stappen.’

    Voor welke valkuil zou jij beginnende makers willen waarschuwen?
    ‘Voor mij is het heel waardevol geweest dat ik op de kunstacademie al bezig was met het leven na de academie. Je moet jezelf bewijzen, veel werken en ervaring opdoen. Uiteindelijk vraagt niemand naar je diploma. Ik dacht tijdens het maakproces van Ma’MaQueen wel eens: ‘wie gaat dit nou kijken?’, maar soms is het ook moeilijk om de potentie van je eigen werk te zien.’ Het heeft mij erg geholpen om de film te laten zien aan anderen, zo kreeg ik meer vertrouwen in mijn werk.'

    Waar ben je nu mee bezig?
    ‘Ik heb de productie gedaan voor verschillende tv-series. Daarnaast heb ik vorig jaar twee filmplannen geschreven, waarvan de financiering inmiddels rond is. Eigenlijk zou ik er één in maart draaien, maar toen kwam Mevrouw Corona. Daarom staan die projecten voorlopig even op pauze. In één film volg ik Dennis uit Ma’MaQueen weer. Hij is nu de ‘moeder’ van een huis van een dragqueen-familie. Hij heeft daarbij vijf ‘kinderen’, ook allemaal dragqueens. Ik wil ze filmen bij hun voorbereidingen voor het Amsterdamse Superball.'

    Films van Esmee van Loon

    Een bewogen jaar voor Ramon Hoogerhuis

    'Een boodschap van buitenaf' gaat viraal door corona

    Vorig jaar maakten Ramon Hoogerhuis en Maaike Ruigrok de korte documentaire Een boodschap van buitenaf over Janet Ossebaard, een graancirkelonderzoeker. Tenminste, dat was ze toen, nu is ze de guru van complottheorieën rondom de corona-uitbraak.

    Met de stijgende populariteit van Janet Ossebaard is ook de documentaire Een boodschap van buitenaf weer veel bekeken. Hoe is het om een film te hebben die een jaar na dato ineens viraal gaat? 2Doc.nl vraagt het Ramon Hoogerhuis.

    Nou, hoe is het om zo met je film mee te surfen op de actualiteit?
    ‘Het is een beetje dubbel. Aan de ene kant heeft de film van Maaike en mij nu ineens veel views, maar je vraagt je wel een beetje af vanuit welk perspectief mensen de film kijken. Al maakt dat me ook niet superveel uit, want uiteindelijk maak je je film voor een publiek. Wat ik wel verontrustend vind is dat ik van een aantal mensen vreemde berichten kreeg en zelfs een dreigbericht via Facebook. Dat is heel gek. Wij hebben gewoon een film gemaakt over een bijzondere vrouw zonder onze eigen mening daarin te verwerken en dan krijg je dat. Aan de andere kant krijgt Janet elke dag dat soort berichten binnen. Dat plaatst het wel in perspectief.’

    Lees hieronder meer...

    © Ramon Hoogerhuis

    Vond je het niet lastig dat je een podium hebt gegeven aan iemand die nu controversieel is?
    ‘Nee, want wij wilden iemand met een bijzondere fascinatie en haar denkwijze een podium geven. Het is toch juist leuk dat er zoveel verschillende mensen bestaan en dat niet iedereen heel degelijk is? Juist doordat Maaike en ik Janet in haar waarde lieten hebben we een vertrouwensband met haar kunnen opbouwen.’ 

    Had je nog dingen anders willen doen bij het maken van je film?
    ‘Nee, wel hadden Maaike en ik nog een langere versie willen maken. Tijdens corona hebben we overwogen om Janet weer te gaan volgen, maar door de bedreigingen hebben we dat even on hold gezet. Het komt er misschien nog wel een keer van.’

    Hoe vond jij het om maker van morgen te worden?
    ‘Heel tof! Het is leuk dat je een studentenopdracht opstuurt naar een groot platform en dat zij er dan iets in zien. Het motiveert ook om door te gaan. De Dutch Filmers Academy was er ook heel blij mee. Ze hebben onze documentaire nu opgenomen in hun lesmateriaal.’

    Heb je nog tips voor andere beginnende makers?
    'Kies een onderwerp waar je zelf ook iets mee hebt en steek tijd in het vertrouwen winnen van je personages. Loop tijdens je interviews niet te hard van stapel en werk langzaam toe naar de moeilijkere vragen. Als iemand op z’n gemak is, kun je makkelijker een gesprek voeren.’

    Film van Ramon Hoogerhuis en Maaike Ruigrok

    Sam Peeters over 'Heimat'

    'Er ontstond een sneeuwbal effect rondom de film'

    Regisseur Sam Peeters observeerde in zijn Makers van Morgen-film Heimat (2016) de populariteit van rechts-populisme in rustige witte wijken waar bewoners afgeschermd leven van andere culturen. Na zijn film kwamen extreemrechtse partijen in zwang. Hoe kijkt hij hier nu op terug? 2Doc.nl spreekt met de Vlaamse maker.

    Hoe kijk je nu terug op je film?
    ‘Ik maakte Heimat in 2016 als een opdracht voor mijn opleiding, aan het RITCS in Brussel. ‘Er zijn geen regels’, zei een inspirerende docent. Ik besloot een film te maken over een onderwerp waar ik op dat moment erg mee bezig was, de politieke verschuiving naar rechts in België.’

    Ben je blij met wat je film bereikt heeft?
    ‘Ik begon bescheiden en stuurde mijn film naar een paar plaatselijke filmfestivals in België. Er ontstond een sneeuwbaleffect: de film heeft daarna op meer dan vijftig festivals gedraaid. Ik had dat van tevoren nooit durven dromen. Ik denk dat de populariteit van de film deels te maken heeft met de timing: vlak voor de Brexit en vlak voor de verkiezing van Trump als president van de Verenigde Staten. Het houdt de kijker hopelijk een spiegel voor: bekrompenheid laat geen genuanceerd en humaan wereldbeeld toe’

    Lees hieronder meer...

    © Sam Peeters / 2Doc

    Zou je de film nu anders hebben gemaakt? 
    ‘Nee, al wilde ik na deze film wel de andere kant van de vluchtelingenproblematiek laten zien. Bij Heimat filmde ik mensen die thuis reageren op het nieuws. Bij mijn masterfilm Azadi (2018) wilde ik juist het probleem humaniseren door de vluchtelingen te leren kennen: ik vertrok naar Lesbos en filmde twee Pakistaanse vluchtelingen die probeerden het eiland te verlaten. In de film zie je de goedheid van de lokale bevolking, in relatie tot de onmenselijke onverschilligheid van de Griekse overheid en de Europese Unie. Ik probeerde de gevolgen van de deal tussen de EU en Turkije op beeld te vangen. Toen ik op Lesbos was, zaten er al meer dan 8000 mensen in de vluchtelingenkampen, hoewel er slechts plaats is voor een paar duizend mensen. Inmiddels zitten er 20.000 mensen in het kamp.’

    Voor welke valkuil zou jij beginnende makers willen waarschuwen?
    ‘Je moet als filmmaker niet proberen alles te vertellen. Ik vertrok voor Azadi naar Lesbos met een heel concreet idee: er was veel massatoerisme en ik wilde de toeristen en hun reactie op de vluchtelingen vastleggen. Maar toen ik daar aankwam zag ik veel andere interessante onderwerpen die ik ook wilde filmen. Ik merkte dat het belangrijk is om focus te houden, keuzes te maken en niet te veel complexe dingen willen uitleggen.’

    Waar ben je nu mee bezig?
    ‘Dat is nog even geheim. Er zitten drie verschillende projecten in de pijplijn: vandaag krijg ik nieuws over een van die projecten. Daarnaast werk mee aan  verschillende documentairereeksen.’

    Film van Sam Peeters